کرشمه

نظریه های علوم ارتباطات بسرعت در حال دگرگیسی ااست. این دگرگونی حتی اصول پایه یی روزنامه نگاری را هم در برگرفته است. 

شاید دانشجویان از عبارت " خبر گزارش عینی از یک رویداد واقعی است که ..." خاطره ها در ذهن داشته باشند. این تعریف طی 4یا 5 سال گذشته دچار چالش شده است.   

خبرنگاران تلویزیون معتقدند که دیگر رویداد را گزارش نمی کنند . رویداد را از طریق پوشش زنده فرا روی مخاطب قرار می دهند تا داوری عادلانه تر باشد.

 بسیاری از رخدادهایی که ارزش خبری دارد بصورت زنده - پخش می شود. هرم وارونه دیگر تازگی سال های پایانی قرن بیستم را ندارد. تغییرات نوین حتی معیارهای حاکم بر پخش خبر تلویزیونی را نیز در بر گرفته است.

  یاران تلویزیون به این اصل که تصویر بر متن اولویت دارد معتقدند. تجهیزات فوق پیشرفته کمک کرده است تا تصاویر بصورت شفاف و طبیعی با کیفیت بالا  روی انتن برود.

   با این همه - سندیت و حتی سرعت در پوشش رویدادها سبب شده است تا بعضا تصاویری با کیفیت بسیار پایین نیز در هدلاین شبکه های تلویزیونی جای گیرد. 

تصویری که اندکی پس از بروز انفجار در خودرو عماد مغنیه از فرماندهان ارشد حزب الله گرفته شد از ان جمله است. این تصویر که با استفاده از موبایل گرفته شده است بصورت اختصاصی از شبکه العالم  پخش شد. شبکه های سی ان ان – بی بی سی و دهها شبکه دیگر نیز با ارم العالم ان را روی انتن فرستادند.

  ... امروز همگان می توانند تصویر بردار بالقوه شبکه های تلویزیونی خبری باشند.هنر رسانه گرداوری و استفاده بموقع از این تصاویر است. البته فراموش  نشود که دستکاری اطلاعات ولو انکه تصویر باشد ممکن است پس دقت همواره یک اصل است

دکتر حسن عابدینی

شبکه تلویزیونی بی بی سی عربی در اسفندماه 86 با سرمایه گذاری حدود ??میلیون دلاری بازگشایی شد. این شبکه12سال پیش - پس از دو سال فعالیت در پی اختلاف میان مدیران و حامی مالی ان " سعودی " بر سر پخش یک برنامه تعطیل شد. 

نیروهای بی بی سی در ان زمان با گرد امدن دور امیر تازه به دوران رسیده قطر که بر ضد پدرش کودتای بدون خونریزی کرده بود و اختلاف مرزی اش با سعودی هم بالا گرفته بود شبکه الجزیره را راه اندازی کردند.

انگلیس پس از گذشت یک دهه از ان زمان تصمیم به راه اندازی دو باره شبکه خبری تصویری برای جهان عرب کرده است. منطقه یی که سال ها است صدای شکسته شدن  انحصار اطلاع رسانی در ان به گوش می رسد. 

 شبکه الجزیره قطر – العربیه سعودی – العالم ایران – الحره امریکا – روسیه الیوم  روسیه -  فرانس 24فرانسه و دویچه وله المان در زمره  رسانه های خبری عرب زبانند.

  حسام السکری مدیریت شبکه نوبنیاد بی بی سی عربی را بر عهده دارد. او نخستین عرب مدیر در بخش جهانی بی بی سی است. صلاح نجم هم که پیشتر مدیریت تحریریه العربیه را بر عهده داشت هم اکنون مدیر اتاق خبر بی بی سی را در دست دارد. 

   نیروهای تحریریه و خبرنگاران ان اغلب از العربیه به بی بی سی پیوسته اند. این تلویزیون هم اکنون دارای ?مجری است که برجسته ترین ان حسن معوض است که طی 6سال گذشته برنامه " نقطه نظام" را در العربیه اجرا می کرد. پراکندگی جغرافیایی نیروهای بیشتر متعلق به منطقه شامات و حومه ان است.   

«تونى الخورى» و «لینا مشربش» از اردن و «فدى باسیل» از لبنان، «رانیا العطار» از عراق، «دینا وقاف» و «دالیا محمد» از سوریه -عثمان ای فرح و سمیر فرح ار دیگر افرادی است که به عنوان گوینده در بی بی سی به کار گرفته شده اند.

  محمد نون خبرنگار العربیه در تهران جذب بی بی سی شد. بی بی سی پس از انکه نتوانست او را در تهران به کار گیرد به بیروت اعزام کرد.   بی بی سی عربی هم اکنون روزانه 12ساعت برنامه دارد. صبح ها به وقت ایران برجسته ترین خبرها را بصورت متن به همراه صدای رادیو عربی بی بی سی را روی همان فرکانس پخش می کند.

... و اما

  1- مدت هاست که دوران اوج افسانه یی " بی بی سی "در  خاورمیانه سپری شده

است.شهرت و پیشینه افزون بر ??ساله بنگاه خبرپراکنی بریتانیا دیگر به تنهایی برای جذب مخاطب کارساز نیست.

2-  جهان عرب در شرایطی نیست که مایل باشد تحولات غزه و جنوب لبنان را از قاب دوربین متمایل به رزیم صهیونیستی ببیند. مردم خیابان کشورهای عربی دیگر نمی پذیرند که بنگاه خبری از حماس و حزب ا..  با صفت تروریست یاد کند ولو انکه این موضوع برای حاکمانشان خوشایند نباشد.

3- بی بی سی عربی در دور تازه راه اندازی تحولات خاورمیانه را بر اساس اولویت غرب دنبال می کند. اولویت غربیان هم اکنون با عربها متفاوت است.بی بی سی عربی اگر بکوشد سیاست انگلیس را در خاورمیانه پیگیری کند خوش عاقبت تر از شبکه الحره امریکا نخواهد بود.

  ?- بی بی سی تاکنون برگ برنده جدی را در حوزه شکل یا محتوا رو نکرده است. گستره  خبرنگارانش در کانونهای خبری هم ضعیف تر از  شبکه های رقیب است. رسم الخط  ؛فونت زیرنویس ؛ ان ناخواناست. دندانه های ب یا ن با  الف به یک اندازه اند.

 6- بی بی سی عربی طبعا به علت محدودیت های سیاسی ناشی از وابستگی به وزارت خارجه انگلیس - جسارت الجزیره را در واکاوی رخدادها ندارد و از مزیت نسبی العالم که مخاطبان زیادی مایل به دریافت دیدگاه ایران در قبال رویدادها هستند نیز برخوردار نیست.

 8-بی بی سی عربی نمی تواند مانند روسیه الیوم صرفا به بیان دیدگاه بریتانیا بسنده کند یا چونان الحره زبان دیپلماسی رسمی انگلیس باشد. پس در بازار رقابت رسانه یی باید زبان دیگری را جست وجو کند.

9- رسانه های تصویری فراگیر نماد قدرت در عرصه جنگ نرم و خاورمیانه خاستگاه دیانت مبتنی بر ارزشهای خدا محور است. قدرت های مدعی حکومت جهانی برای جنگ افکار در این منطقه به ارایش رسانه یی دست زده اند. پیروز میدان کسی است که حقیقت را  حرفه یی تر  عرضه کند.

دکتر حسن عابدینی